Inicijativa mladih za ljudska prava je zajedno sa Zelenom poslaničkom grupom 28. saziva Skupštine Crne Gore je učestvovala u studijskoj posjeti Sloveniji od 7. do 9. aprila, s ciljem podsticanja razmjene najboljih praksi iz oblasti energetike. Posjeta predstavlja zajedničku aktivnost parlamentaraca iz Crne Gore i Bosne i Hercegovine shodno Memorandumu o saradnji između Zelene poslaničke grupe Skupštine Crne Gore i Zelenog kluba Parlamenta BiH.
Tokom dvodnevne studijske posjete delegacija je održala sastanak sa poslanicima Parlamenta Slovenije i obavila nekoliko značajnih posjeta tokom kojih je g. Janez Kopač pružio ekspertsku podršku Zelenim poslaničkim grupama.
Poslanici su bili u obilasku najmodernije termoelektrane u Evropi – TE Šoštanj (TEŠ), tokom koje su imali priliku da se upoznaju kako je TEŠ prosao kroz različite faze poslovanja. Nakon ekološke rekonstrukcije, a usljed ekonomske neodrživosti zbog visokih cijena serifikata za CO2, TEŠ se trenutno suočava sa borbom za opstanak, ali i izvjesnom budućnošću gašenja u 2027. godini, što je znatno ranije od projektovanog vijeka rada koji je bio planiran do 2054. godine. Predstavljeni su alternativni projekti koje TEŠ planira pokrenuti, kroz proces EU pravedne tranzicije, kako bi se izvršila rekonstrukcija energetske lokacije i regiona, i to izgradnjom solarne elektrane na tehničkom jezeru termoelektrane, proizvodnjom vodonika i uvođenjem daljinskog grijanja na biomasu.
Tokom razmjene iskustava, poslanike je interesovalo da li će se sa zatvaranjem TEŠ-a takođe zatvoriti i rudnik uglja, da li se razmatra o alternativnoj namjeni postojećih postrojenja, na koji način se vrši prekvalifikacija zaposlenih, da li su urađene analize o uticaju gašenja TEŠ-a na cijenu struje domaćinstva i privrede posebno kada se uzme u obzir najavljeno uvođenje CBAM-a i dr.
Na sastanku sa poslanicima Parlamenta Slovenije, predstavnici Zelenih poslaničkih grupa iz Crne Gore i BiH diskutovali su o ključnim izazovima sa kojima se suočavaju u procesu tekućih evropskih energetskih integracija.
Ispred delegacije Zelenih poslaničkih grupa, potpredsjednica Skupstine Crne Gore, Zdenka Popović, naglasila je da sastanak predstavlja dodatnu platformu za jačanje saradnje i da je posebno značajan jer se organizuje nakon nedavno formirane Grupe prijateljstva Skupstine Crne Gore sa Parlamentom Slovenije, i da time odražava nastavak zajedničkog djelovanja u oblasti energetike.
Delegacije Zelenih poslaničkih grupa su posjetile i hidroelektrane na rijeci Soči, sa posebnim fokusom na HE Doblar I i II. Istaknuta je ključna uloga balansne energije u energetskom sistemu i da upravo zato politike Evrope idu u smjeru izgradnje baterija. S obzirom da zbog toga, takođe, sve veću vrijednost dobijaju i crpne hidroelektrane, parlamentarci su imali priliku da vide kako u praksi funkcioniše crpna HE Avče u Sloveniji.
* * *
Predstavnici Zelene poslaničke grupe Skupštine Crne Gore, tokom studijske posjete Ljubljani, bili su: Zdenka Popović, Branka Marković, Slađana Kaluđerović, Darko Dragović i Artan Ćobi, kao i Tijana Knežević, sekretarka Zelene poslaničke grupe.
Predstavnici Parlamenta Slovenije, na sastanka, bili su: Meira Hot, potpredsjednica Parlamenta Slovenije, Miroslav Gregorič, zamjenik predsjednika Odbora za infrastrukturu, životnu sredinu i prostorno planiranje i Alma Intihar, predsjednica Parlamentarne grupe prijateljstva sa BiH.
Podrška razvoju kapaciteta Zelenim parlamentarnim grupama Zapadnog Balkana dio je aktivnosti programa Otvoreni regionalni fond za Jugoistočnu Evropu– energetika, saobraćaj i zaštita klime (ORF-ETC), koji sprovodi Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit GmbH (GIZ) zajedno sa Mrežom škola političkih studija sa Zapadnog Balkana, a u ime njemačkog Saveznog ministarstva za ekonomsku saradnju i razvoj (BMZ) i kofinasirano od strane EU.
